Bosna Hersek’te Anayasa Mahkemesi tarafından yasaklanan “Sırbistan Cumhuriyet Bayramı” tüm uyarılara rağmen askeri geçit töreniyle kutlandı.
Bosna Hersek’teki iki taraftan biri olan Sırp Cumhuriyeti hükümeti, Anayasa Mahkemesi tarafından yasaklanmasına rağmen başkent Saraybosna yakınlarında uzun namlulu polis ve zırhlı araçlarla güç gösterisi yaptı. Nüfusun çoğunluğunu Boşnakların oluşturduğu başkent Saraybosna ve sınır komşusu Doğu Saraybosna’da ilk kez kutlamalar yapıldı. Sözde “Cumhuriyet Bayramı” münasebetiyle düzenlenen kutlama ve geçit törenine Sırp Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı’ndan binlerce polis memuru katıldı. Bosna Hersek Cumhurbaşkanlığı Konseyi’nin Sırp Üyesi Zeljka Cvijanoviç, Sırp Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Milorad Dodik ve Sırbistan Dışişleri Bakanı Ivica Dacic’in katıldığı geçit töreni bu yıl 6’ncı kez düzenlendi. Sırp Cumhuriyeti tarafının yönetim merkezi olan Banja Luka’nın dışında ilk kez düzenlenen geçit törenine itfaiyeciler ve sivil savunma grupları katıldı. Törende Sırp Cumhuriyeti’nin 500 metrelik bayrağı açıldı.
“Hiçbir mahkeme kararı bu gerçeği değiştiremez”
Bosnalı Sırp lider Milorad Dodik törende yaptığı konuşmada, bazı uluslararası toplum ve Bosna-Hersek Federasyonu’nun karşı çıkmasına rağmen 9 Ocak’ın Sırp Cumhuriyeti’nin kuruluş günü olduğuna şüphe olmadığını söyledi. Dodik, “Hiçbir mahkeme kararı bu gerçeği değiştiremez. Anayasa Mahkemesi’nin bu utanç verici kararı değiştirmesi daha kolay olacaktır. Sırplar 9 Ocak Cumhuriyet Bayramı’nı kutlamaktan vazgeçmeyecek.” dedi.
“Sonuçları olacak”
Bosna-Hersek Yüksek Temsilcisi Christian Schmidt, Anayasa Mahkemesi tarafından halkı bölmek gerekçesiyle yasaklanan kutlamanın yapılmasının Sırp Cumhuriyeti taraf hükümeti için sonuçları olacağını söyledi. Schmidt, kamu çalışanlarının bu kutlamalara katılmasının anayasanın açık ihlali anlamına geldiğini belirtti.
Kutlamalara tepki gösteren Bosna Hersek Cumhurbaşkanlığı’nın Hırvat Üyesi Zeljko Komsic, 9 Ocak’ı kutlamanın soykırım ve katliamlarla gurur duymak olduğunu söyledi. Bosna-Hersek’in bölünmesine asla izin vermeyeceklerini belirten Komsic, ayrılıkçıların hedeflerine ulaşamayacaklarının altını çizdi.
Ne oldu?
Yugoslavya bünyesindeki cumhuriyetlerden biri olan Bosna Hersek’teki Sırp siyasetçiler, 9 Ocak 1992’de “Bosna Kasabı” lakaplı savaş suçlusu Radovan Karadziç önderliğinde Sırp Cumhuriyeti’ni kurduklarını ilan ettiler. Bu durumda Karadzic, Bosna-Hersek topraklarının bir bölümünü Sırbistan ile ortada tutma ve Bosna-Hersek’in bağımsızlığını engelleme girişiminde bulundu. Bu nedenle 9 Ocak 1992, radikal Sırp siyasetçiler tarafından “Sırbistan Cumhuriyeti’nin doğum günü” olarak görülüyor. Kutlamayı saldırgan bulan Boşnaklar, bu tarihi savaş ve etnik temizlik hareketlerinin başlangıcı olarak görüyor.
Bosna Hersek Anayasa Mahkemesi, 2015 yılında Sırp Cumhuriyeti Günü kutlamalarının etnik ayrımcılığa yol açtığı gerekçesiyle anayasaya aykırı olduğuna hükmetti. Yasağa rağmen kutlamalar Bosnalı Sırp siyasetçilerin inisiyatifiyle Rusya, Sırbistan ve Sırp Ortodoks Kilisesi’nin açık desteğiyle devam ediyor. – SARAYBOSNA
